Το εξάρθρημα της επιγονατίδας στο σκύλο (επιγονατιδομηριαία άρθρωση) μπορεί να είναι τραυματικό ή συγγενές.
Το πρώτο είναι μία σπάνια κατάσταση που προκαλείται από τραυματισμό της άρθρωσης. Στη γάτα το εξάρθρημα της επιγονατίδας μπορεί να συνδέεται με εξάρθρημα της κατ' ισχίον άρθρωσης.
Το συγγενές εξάρθρημα απαντάται κατά κανόνα σε μικρόσωμες φυλές ενώ η καταγραφόμενη συχνότητά του στις μεγαλόσωμες και γιγαντόσωμες φυλές (Labrador, Akita, Husky, Malamut) συνεχώς αυξάνεται. (βλ. https://www.acvs.org/small-animal/patellar-luxations)
Το εξάρθρημα της επιγονατίδας συνδέεται, συνήθως, με δυσμορφίες του μηρού και της κνήμης. Αυτές είναι, η προς τα έξω στροφή του κάτω τρίτου του μηριαίου οστού (lateral torsion), η προς τα έσω μετατόπιση του τετρακεφάλου, η προς τα έξω κλίση του κάτω τρίτου του μηριαίου οστού (lateral bowing - genu varum), η δυσπλασία της κάτω επίφυσης του μηριαίου οστού, η προς τα έσω κλίση του άνω τρίτου της κνήμης (medial bowing), η προς τα έσω μετατόπιση του κνημιαίου κυρτώματος και η προς τα έξω στροφή (lateral torsion) του κάτω τρίτου της κνήμης.
Η αιτιολογία του εξαρθρήματος της επιγονατίδας δεν είναι γνωστή, ενώ δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία ώστε να διευκρινιστεί ποιές από τις παραπάνω δυσμορφίες προκαλούν ή είναι αποτέλεσμα του εξαρθρήματος. Μείωση της γωνίας μεταξύ της διάφυσης του μηριαίου οστού και του αυχένα του ίδιου οστού (coxa vara) καθώς και μείωση της γωνίας της πρόσθιας μετατόπισης της κεφαλής του μηριαίου οστού σε σχέση με τον αυχένα του ίδιου οστού (reduced angle of anteversion) έχουν συσχετιστεί με το προς τα έσω εξάρθρημα της επιγονατίδας.
Θεωρητικά, η μείωση της δεύτερης γωνίας (angle of anteversion) προκαλεί στροφή της άρθρωσης του ισχίου προς τα έξω, η οποία προκαλεί αντισταθμιστικά στροφή του κάτω μέρους του άκρου προς τα έσω. Τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη δυνάμεων στο κάτω κέντρο οστέωσης του μηριαίου οστού (distal physis) με τάση να στρίψουν την επίφυση του τελευταίου προς τα έξω. Αυτή η προς τα έξω στροφή του κάτω άκρου του μηριαίου οστού προκαλεί την μετατόπιση της μηριαίας τροχιλίας εξωτερικά της γραμμής σύσπασης του τετρακεφάλου, ενώ η αντισταθμιστική στροφή του άκρου προκαλεί μετατόπιση του τερτρακεφάλου προς τα έσω. Το τελικό αποτέλεσμα είναι το προς τα έσω εξάρθρημα της επιγονατίδας.
Η προκαλούμενη αύξηση της πίεσης στο έσω τμήμα της κάτω επίφυσης του μηριαίου οστού προκαλεί μειωμένη ανάπτυξη του έσω τμήματος του σε σχέση με το έξω, με επακόλουθο την κλίση του μηριαίου οστού προς τα έξω. Αντίστοιχες δυνάμεις στο άνω κέντρο οστέωσης της κνήμης προκαλούν την κλίση της τελευταίας προς τα έσω. Τέλος, η μη επαφή της επιγονατίδας με τη μηριαία τροχιλία, προκαλεί υπέρμετρη αύξηση της αρθρικής επιφάνειας της τελευταίας λόγω της έλλειψης της πίεσης που ασκεί σε αυτήν η πρώτη. Το τελικό αποτέλεσμα είναι μία αβαθής τροχιλία.
